AST (Aspartat AminoTransferaz) Nedir? AST Yüksekliği Nedenleri
AST (ASPARAT AMİNOTRANSFERAZ) NE DEMEKTİR?
AST
denilen AST (aspartat amino transferaz)
nedir ve ne gibi nedenler ile olur sorularının çok iyi bilinmesi ve ona
göre önlem alınması gerekmektedir. AST, amino asit metabolizmasında
görevlendirilmiş olan enzimin kısa adıdır.
Hücrenin içinde yoğun bir şekilde
bulunan ast nedir sorusunun cevabı
kadar hücrede hasar meydana gelmesi sonucu Aspartat Aminotransferaz enziminin
kana geçmesi sonucu yükselmesi önemlidir. SGOT yani serum glutamik oksaloasetik
transaminaz olarak da ilinen Aspartat Aminotransferaz, vücudun çalışması ve
fonksiyonlarını yerine getirmesi için gerekli kimyasal reaksiyonları
tetiklemektedir.
DİKKAT: Aspartat aminotransferaz (AST) testi karaciğer hasarını kontrol eden bir kan testidir. Doktorunuz karaciğer hastalığınız olup olmadığını öğrenmek ve tedavinizi izlemek için bu testi isteyebilir.
Aspartat Aminotransferaz enzimi
karaciğerde, akyuvarlarda, kalpte, pankreasta, iskelet kaslarında ve
böbreklerde bulunmaktadır. Aspartat Aminotransferaz, bulunduğu hücrelerde
meydana gelecek herhangi bir hasarda kana geçmektedir. Kana geçme miktarı ise
hücrelerdeki hasarın boyutu ve şiddetine göre değişmektedir.
Organlarda görülen
sorunlar hakkında bilgi veren Aspartat Aminotransferazın miktarı kan testleri
ile belirlenmektedir. Ancak daha sağlıklı yorumların yapılabilmesi için ALT
değerleri ile beraber okunması ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Kişide bazen
ast (aspartat aminotransferaz)
yüksekliği görülebildiği gibi bazen de düşüklüğü görülmektedir. Bu da yine
kanda yapılan ALT testi ile ölçülmektedir.
AST TESTİ NEDİR? NORMAL DEĞERLERİ KAÇ OLMALIDIR
Vücuttaki ast (aspartat aminotransferaz)düşüklüğü
ve yüksekliğini belirleyen AST testi, karaciğerde hasar meydana getiren farklı
hastalıkların tanısı ve tedavisinde kullanılmaktadır. Karaciğerde bulunan hücre
kaslarına en duyarlı olan testlerden biridir. ALT değerleri ile birlikte
değerlendirilmesi gerekmektedir.
Karaciğer dışında, Aspartat
Aminotransferaz bulunan organlarda da meydana gelen hasarların tespiti için AST
Testi uygulanmaktadır. Normalde daha düşük seviyelerde olan Aspartat
Aminotransferaz, doku veya organ hasarı meydana geldiğinde ast yüksekliği durumunu meydana getirir. Bulunduğu hücrelerde
herhangi bir hasar meydana geldiğinde kana geçen ve orada yükselen Aspartat
Aminotransferazın kanda bulunma miktarı, yaşanan hasarın büyüklüğüne göre
değişmektedir. AST testi için koldaki toplardamarın bir tanesinden kan örneği
alınır. Aspartat Aminotransferazın normal değerleri şu şekildedir:
- Yeni doğanda: 15 – 60 U / L
- Yetişkin kişilerde: 0 – 35 U / L
- Erkeklerde: 14 – 20 U / L
- Kadınlarda: 10 – 36 U / L
Yaşlılarda yetişkin insanlara göre az
daha yüksektir. Erkeklerde de kadınlara göre daha yüksek seviyelerde Aspartat
Aminotransferaz görülmektedir. SGOP testi olarak da bilinen AST testi, bazı
laboratuvarlarda SGOP olarak değerlendirilmektedir.
AST NEDEN YÜKSELİR?
Ast düşüklüğü
olduğu gibi AST yüksekliği daha fazla meydana gelmektedir. Aspartat
Aminotransferaz enzimini içermekte olan dokularda hasarlar, iltihabi durumlar
ya da hücre ölümleri meydana geldiği zaman kandaki Aspartat Aminotransferaz
seviyesi yükselmektedir. Aspartat Aminotransferaz yüksekliğine bağlı olarak
bulantı, karın ağrısı ve kusma meydana geldiği zaman ilk olarak hepatit
hastalıkları ya da safra yollarında tıkanıklıktan şüphelenilir. Aspartat
Aminotransferaz yükselmesine neden olan etkenler şu şekildedir:
Karaciğer Hastalıkları
Temel olarak karaciğer
hastalıklarının tanısında kullanılan Aspartat Aminotransferaz, çok ciddi
karaciğer rahatsızlıklarında 50 ya da 100 katına kadar yükselmektedir.
Karaciğerde görülen aşağıdaki rahatsızlıklar Aspartat Aminotransferaz değerini
yükseltmektedir:
- Hepatit A, B, C gibi viral olan hepatitler
- Otoimmün ve alkolik hepatitler
- Safra taşı ve safra kanalı tümörü gibi safra yollarında tıkanıklığa neden olan durumlar
- Alkolik olarak görülen karaciğer hastalığı
- Karaciğerde yağlanmaların meydana gelmesi
- Karaciğerde kanama ya da travmaların görülmesi
- Karaciğer ameliyatları
- İlaçlara bağlı olarak görülen karaciğer hastalıkları
- Karaciğer tümörleri
- Karaciğer absesi
- Karaciğer enfeksiyonları
- Siroz
- Kalp Hastalıkları
- Kalp damarlarında meydana gelen tıkanıklıklar nedeni ile kalp krizi oluşması
- Sağ kalp yetmezliği
- Anjiyo
- İskelet Kas Hastalıkları
- Ciddi derecede kas travmaları
- Kas dokusundaki ciddi yanıklar
- Trafik kazası ya da yüksekten düşme gibi çoklu travmalar
- Genetik görülen kas hastalıkları
- Güneş çarpması
- Sıcak
- İlaçlar
- En sık kullanılmakta olan ateş düşürücüler
- Kemoterapi tedavi ilaçları
- A vitamininin yüksek oranda alınması
- Kolesterol için ilaçlar
- Ağrı kesici ya da ateş düşürücü ilaçlar
- Zehirlenmeler
- İlaç zehirlenmesi
- Mantar zehirlenmesi
AST YÜKSEKLİĞİNİN TEDAVİSİ
Alkol Kullanımı
Aspartat Aminotransferaz enziminin
yüksek olmasının nedeni alkol olarak belirlendi ise, alkol kullanımının mutlaka
azaltılması gerekmektedir. Eğer alkol kullanımı azaltılır ise AST değerleri
birkaç hafta içerisinde normale dönecektir.
Aşırı Kilolar
Aspartat Aminotransferaz
yüksekliğinin bir diğer nedeni de aşırı kilolardır. Bu nedenle sağlıklı ve
dengeli beslenerek bu kiloların verilmesi gerekmektedir. Bunun için düşük
kalorili beslenilmesi gerekir. Basit şeker ve doymuş yağ kullanılmamalıdır.
Koruyu madde içeren gıdalardan da uzak durulması gerekmektedir.
Kahve Tüketimi
Yapılan araştırmalar neticesinde,
orta seviyede kafeinsiz kahve tüketmek Aspartat Aminotransferaz enzimini
düşürmektedir.
Karaciğer Tedavisi
Karaciğerde meydana gelen bir
hastalık, Aspartat Aminotransferaz enzimini artırmaktadır. Bu nedenle karaciğer
ile ilgili sorunların tedavi ettirilmesi gerekmektedir.
Aspartat Aminotransferaz Düşüklüğü
Aspartat Aminotransferaz enziminin
yükselmesi olağan olduğu gibi Aspartat Aminotransferaz düşüklüğü de az da olsa
görülmektedir. Kan tahlillerinde Aspartat Aminotransferaz enziminin düşük
olması kötü olarak algılanmamalıdır. Aksine Aspartat Aminotransferaz düşüklüğü,
kişinin sağlıklı olduğunun göstergesidir. Aralık olarak 5 – 40 birimleri
verilmiştir. Ancak 5’in altında AST seviyesine sahip kimse olmadığı için bu
aralık verilmiştir. Aslında sağlıklı AST düşüklüğü değeri 0 – 40 arasıdır.
0 yorum: