Beyin Nasıl Çalışır?
Kıvrımlı bir yapıya sahip olan beyin, insan vücudunun
koordinasyon merkezini oluşturmaktadır. Beyin kıvrımlarının arasında bulunan
hücreler sayesinde parmak hareketlerinden, matematik işlemlerine kadar tüm
hareketleri gerçekleştirmekteyiz. İnsan beyninde 100 milyar civarında nöron
yani sinir hücresi bulunmaktadır. Beyin, insanın iletişim ağını
oluşturmaktadır.1,3- 1,5 kg ağırlığa sahip olan beyin, vücudun en korunaklı
bölgesinde kafatasının içerisinde bulunmaktadır. Muhallebi kıvamında olan beyin
zarla çevrilmiştir.
Beynin dış kabuğu olan korteks, beyin hücrelerinin en fazla yer
aldığı bölümdür. 3-4 mm kalınlığa sahip olan korteks gri cevher olarak da
isimlendirilmektedir. Gri cevherde nöronlar ve destek hücreleri bulunmaktadır.
merkezi sinir sistemini kontrol eden beyin, çevresel sinir sistemini
yönetmektedir. Zihinsel eylemler de dahil olmak üzere insanın tüm işlevleri
beynin komutları sayesinde gerçekleştirilmektedir.
İnsan Beyni 3 Ana
Bölümden Oluşur
Beyin oldukça karmaşık ve büyüleyici bir yapıya sahiptir. Genel
ayrım yapıldığında ise üç ana bölümden oluşmaktadır: ön beyin, orta beyin, arka
beyin. Beyin bu kısımları ayrı işlevler yüklenmesine karşın daima iletişim
halindedir.
Ön Beyin Yapısı
Beynin en büyük kısmını ön beyin oluşturmaktadır. Ön beyin sağ
ve sol olmak üzere iki parçadan oluşmaktadır. Bu iki ayrı yarı küreler lif
bandı ile birbirine bağlıdır. Ön beynin temel işlevleri arasında; konuşma,
öğrenme, duygusal tepkiler, karar verme bulunmaktadır. Ön beyin de kendi
içerisinde kısımlara ayrılmaktadır.
Talamus; Nöronların duyu organları ile beyin kabuğu arasındaki
ilişkisini sağlamaktadır. Ayrıca gözden gelen uyarıcılar talamus sayesinde
görme bölgesine yansıtılmaktadır. Aynı durum dokunma, duyma duyuları içinde geçerlidir.
Beden tarafından mevcut durumun algılanmasını ve gerekli kısımlara iletilmesini
sağlamaktadır.
Hipotalamus; Boyutu kesme şeker ebatlarında olan hipotalamus,
talamus ve hipofiz salgı bezı arasında bulunmaktadır. Heyecan ve arzu
duyguları, cinsel güdüler, yeme içme bu bölge tarafından denetlenmektedir.
Sıcaklığın düştüğü durumlarda, bedeni korumak için önlemler almaktadır. İç
bezlerin çalışması, saldırganlık duygusu, uyku davranışları hipotalamus
tarafından denetlenmektedir. Salgı bezlerinin denetlenmesi ve uyum içinde
çalışmasını sağlamaktadır.
Limbik Sistem; Nöron ağından oluşan limbik sistem, beyin sapı ve
ön beyin arasında yer almaktadır. Heyecan yatıştırıcı işlevi de bulunmaktadır.
Limbik sisteminde hasar olan hastalar dikkat dağınıklığında ne yapacaklarını
hatırlamakta güçlük çekmektedir.
Serebrum; Beynin en gelişmiş yapısı serebrumdur. Beyin sapının
üzerinde bulunur ve beynin bütün olarak örter. Serebrumu örten girinti ve
çıkıntılardan oluşan yüzeye ise serebral korteks ya da beyin kabuğu denilmektedir.
Beyin Kabuğu; Derin girintilerden ve katlanmalı yapıdan oluşan beyin kabuğu, serebrumun en önemli kısmıdır.
Beyin Kabuğu; Derin girintilerden ve katlanmalı yapıdan oluşan beyin kabuğu, serebrumun en önemli kısmıdır.
Orta Beyin Yapısı
Arka ve ön beyni birleştiren bölüm orta beyindir. Görme ve
işitme eylemlerini yöneten önemli nöronlar bu kısımda bulunmaktadır. beyincik,
pons ve omurilik soğanı ile bağlantı kuran kısımdır. Üst kısmında dördüz
çıkıntılar denilen yapı bulunmaktadır. Kas ve vücudun duruş şeklini yöneten
kısım bu merkezde bulunmaktadır. Hipokampa denilen ve hafızanın odağını
oluşturan kısım da orta beyinde yer almaktadır.
Arka Beyin Yapısı
Otonom sistemi araka beyin tarafından kontrol edilmektedir. Arka
beyin üç kısımdan oluşmaktadır.
Pons; Köprü vazifesi gören pons, beyin ile omurilik arasındaki
mesajları iletmektedir. Uyku için gerekli olan kimyasallar maddeler burada
üretilmektedir.
Medulla; Nefes almak, kalp atışı ve kan basıncının da aralarında
bulunduğu bir takım hayati refleksleri kontrol etmektedir. Aşırı uyuşturucu
madde kullanımı medullanın işleyişini bastırmaktadır. Hal böyle olunca nefes
alımı durmaktadır. Uyuşturucu kullanımına bağlı ölümler bu sebepten
kaynaklanmaktadır.
Beyincik (Serebellum); Beynin en arka kısmında beyincik
bulunmaktadır. Motor hareketler beyincik tarafından kontrol edilmektedir.
Klasik şartlanma hareketleri bu kısımda gerçekleşmektedir.
Beyin Fonksiyonları Niçin Durur?
Beyinle ilgili çoğu hastalıklar çözülememiştir. Şizofreni,
alzheimer, huntington ve masküler distrofi bu hastalıkların başında
gelmektedir. Beynin çalışmayı niçin durdurduğu bilim insanları tarafından
saptanamamıştır. Beyin mükemmel bir işleyiş yapısına sahiptir. Günümüzde halen
beyinle ilgili bilimsel çalışmalar yapılmaya devam edilmektedir. İnsan beyninin
gücü ve sınırları net olarak ortaya konulamamıştır.
Sağ Ve Sol Lob Nedir?
Beyin sağ ve sol lobtan oluşmaktadır. İki kısım da bilgiyi
farklı şekillerde işlemektedir. Buna karşın her bireyin bir lobu diğerine göre
daha gelişmiştir. Gerçek anlamda verim sağlanabilmesi için her iki kısımın da
dengeli şekilde kullanılması gerekmektedir. Beynin az kullanılan kısmı
geliştirilmelidir.
Sol Lob; Beynin sol lobu konuşma ve duygu durum merkezini
barındırmaktadır. Bu nedenle sağ beyinden daha önemli olarak algılanmaktadır.
Matematiksel yetenekler barındırmaktadır.
Sağ Lob; Beynin sağ lobu ise boyut ve hacim değerlendirmelerine
yönelmektedir. Bilgi şekil ve hayal gücü ile işlenmektedir.
0 yorum: